Presenteren is een belangrijk onderdeel van het vak. Je zult in je werk niet alleen aan klanten presenteren, maar ook aan collega’s. Er zijn verschillende soorten presentaties. Soms wil je mensen van een idee overtuigen, soms wil je simpelweg rapporteren.
In de loop van je studie zal je meerdere keren per jaar de resultaten van je werk presenteren. Soms is dat aan een kleine groep, soms voor een wat grotere. Je zult merken dat je er op gegeven moment aan gewend raakt!
4 Belangrijke principes
1. Begrijp je publiek
Weet wie je tegenover je hebt. Wat ze leuk vinden, wat hun aandacht pakt en wat ze irritant vinden. Probeer te zoeken naar waar jij en je publiek raakvlakken hebben.
2. Stem je presentatie af op je publiek
Ieder publiek vergt een eigen aanpak. Bijvoorbeeld: een gladde, zakelijke presentatie werkt niet goed voor een non-profit organisatie die werkt met straatkinderen. Probeer dus op een dieper niveau mee te voelen met het publiek.
3. Wees zelfverzekerd
Zonder arrogant te worden natuurlijk :). Zelfverzekerdheid kost veel tijd om te oefenen. Oefen je presentatie, en oefen dan nogmaals met een publiek. Vraag om feedback zodat je je presentatie nog verder kan aanscherpen. Wanneer je het gevoel hebt dat je presentatie perfect is, dan word je zelfverzekerder. Door zelfverzekerdheid kom je professioneler en vakbekwaam over. Zelfverzekerdheid kan doorslaggevend zijn bij het wel of niet slagen van een presentatie.
4. Controleer externe variabelen
Een projector die stuk is, een laptop zonder internet, etc. Ongelukjes of niet, ze verpesten je presentatie. Probeer ze te voorkomen en heb een alternatief achter de hand. Laat zien dat je de volledige controle over de situatie hebt.
Spannend
Veel mensen vinden presenteren moeilijk vanwege de podiumangst. Maar gelukkig zijn er trucjes om daar mee om te gaan. De allerbeste truc is gewoon simpelweg tegen het publiek zeggen dat je zenuwachtig bent en het best spannend vindt. Dan valt de eerste last meteen van je schouders. Maar soms wil of kan je dat niet zeggen en dan kun je denken aan de volgende tips:
Mentaal
- Denk aan waarom je er staat. Je wilt hier iets.
- Wees jezelf, met trots. Iedereen is zichzelf, dus jij ook.
Fysiek
- Praat langzaam, of pauzeer iets langer tussen je zinnen.
- Adem vanuit je buik, hou je stem laag (op normaal niveau).
- Kies twee of drie focuspunten in de zaal om afwisselend naar te kijken.
Hulpmiddelen
- Bereid jezelf inhoudelijk voor. Weet wat je in grote lijnen wilt zeggen, zonder tekst voor te lezen of uit je hoofd te leren.
- Zet bullets op een kaartje of in de presenter-notes.
- Gebruik zoveel mogelijk slides met beeld, vermijd veel tekst.
Veelgemaakte fouten
1. Beginnersfoutjes
Probeer het gebruik van tabellen met data te vermijden. Wees spaarzaam met grafieken en afbeeldingen, gebruik deze alleen wanneer ze jouw verhaal ondersteunen. Pas op met teveel bewegende animaties en probeer zo min mogelijk vanuit ‘bullets’ te praten.
2. Geen ontspannen sfeer
Laat het publiek even landen. Begin met wat algemeenheden zonder meteen in de diepte te duiken. Schakel duidelijk naar het moment waarop je presentatie begint, en neem de leiding.
3. Vergeten te vermelden welke stappen tot het ontwerp hebben geleid
Introduceer je ontwerp niet koud, maar vertel een verhaal over hoe je ontwerp is ontstaan. Iedere keuze is daarbij doordacht genomen en bedacht vanuit de wensen van de klant/het publiek. Visualiseer al het harde werken; van schetsen tot tussenproducten tot eindproduct.
4. Slecht voorbereid
Uiteraard is een saaie presentatie niet goed. Dit is het verhaal van je ontwerp, dus dit moet op de best mogelijke manier worden verteld. Oefen voor een testpubliek tot je presentatie gepolijst is. Gebruik minimalistisch ontworpen slides, zodat de aandacht naar je ontwerp gaat. Gebruik daarom maximaal één focuspunt per slide. Het doel is dat de boodschap overkomt.
5. Te weinig tijd
Meestal is er te weinig tijd om alles te vertellen. Kies dus wat je wilt vertellen en time of alles in de beschikbare tijd gezegd kan worden. Verwijs tussentijdse vragen indien nodig door naar het einde van je presentatie. Soms gaat het juist iets te langzaam: zie je mensen op hun klok kijken, versnel dan je verhaal een beetje.
6. Slides voorlezen
Je hoeft niet te vermelden wat je publiek kan lezen. Vertel juist wat ze niet kunnen lezen/weten om de aandacht te pakken. Probeer niet iets uit te leggen, maar probeer te overtuigen. Vermijd daarom vakjargon. Onthoud dat je probeert om je gedachtenproces uit te leggen, en hoe jouw ontwerp de vraag van de opdrachtgever beantwoordt.
7. Niet uitleggen hoe jouw ontwerp de klantvraag oplost
Het is als eerste nodig om te begrijpen welk probleem een klant probeert op te lossen. Wanneer je alleen vanuit een artistiek oogpunt naar het ontwerp kijkt, terwijl voor de klant het economisch oogpunt het belangrijkst is, dan lopen de verwachtingen uiteen. Probeer daarom altijd je ontwerp te benaderen vanuit de zakelijke doelen van de klant.
8. Feedback van de opdrachtgever niet verwerken
Wanneer een klant na je presentaties om aanpassingen vraagt, luister dan naar de ideeën en probeer samen te werken. Ook al ben jij de expert in jouw vakgebied, probeer met een open mind naar de klant te luisteren en respecteer de zakelijke doelen van de klant. Wanneer je samen weet te werken wordt het eindproduct nóg beter.
Instructie voor BO presentaties
Presentatie voor ouders in teamverband
- Presenteer het werk dat je hebt ontwikkeld aan een klein publiek, aan de hand van een powerpoint/keynote presentatie in maximaal 5 minuten.
- Introduceer jezelf en de gekozen ontwerper (foto)
- Laat werk van de ontwerper zien, benoem het werk dat je heeft geïnspireerd tot jouw app ontwerp.
- Omschrijf je doelgroep en vertel hoe de app hierbij aansluit. Benoem USP’s.
- Vertel welk doel je app heeft en hoe de app dit doel bereikt.
- Toon de uitwerkingen van promotie materiaal (poster, social posts, teaser video). Vertel hierbij hoe je tot de vormgeving gekomen bent.
- Laat enkele screens uit je app zien. Vertel hierbij hoe je tot de vormgeving gekomen bent en wat je keuzes geweest zijn.
- Geef opties aan voor mogelijke toepassingen of uitwerkingen in de toekomst
- Sluit energiek / positief / motiverend af
- Verantwoord je werk door antwoord te geven op vragen uit het publiek (en van de docenten). Zorg ervoor dat je de keuzes in het gehele proces kan verantwoorden.
Waar wordt op gelet? Je presentatie is…
- Volledig; je benoemt en/of toont alle belangrijke stappen en (tussen)producten.
- Verantwoord; de gemaakte keuzes zijn te verklaren, o.a. vanuit je doelgroep(onderzoek).
- Overtuigend; je maakt een professionele indruk en houdt de aandacht vast.
- Gestructureerd; je bent georganiseerd, hebt je voorbereid en houdt je aan de tijdslimiet.
Leerdoelen
Hieronder zie je de verschillende leerdoelen die we bij het presenteren hanteren.
Oriëntatie
- Ik bereid zelfstandig of samen met een team mijn presentatie voor
- Ik gebruik hulpmiddelen, zoals een powerpoint-presentatie of whiteboard (ivt)
- Ik gebruik bullets in mijn presentatie om de structuur te bewaken
- Ik presenteer mijn werk in teamverband aan een grote groep (20+) mensen
- Ik presenteer zelfstandig mijn eigen werk aan een kleine groep (10-) mensen
Basis
- Ik ben op mijn presentatie goed gekleed en fris gedoucht
- Ik praat duidelijk verstaanbaar, en maak contact met het publiek
- Ik heb een open en actieve lichaamshouding
- Ik verdeel mijn presentatie inhoudelijk in onderwerpen die ik wil vertellen
- Mijn powerpoint presentatie bevat (ivt) veel beeld
- Mijn powerpoint presentatie bevat zo min mogelijk tekst
- Ik gebruik presenter-notes (ivt) om de structuur te bewaken
- Mijn presentatie duurt zo lang als de beschikbare tijd
- Ik presenteer zelfstandig mijn eigen werk aan een grote groep (20+) mensen
- Ik beantwoord vragen uit het publiek
Verdieping
- Mijn presentatie heeft een opening, een midden en een afsluiter
- Ik gebruik geen bullets in mijn presentatie, enkel in mijn presenter-notes
- Ik weet wie mijn publiek is; wat ze aantrekt of afstoot
- Ik betrek het publiek bij mijn presentatie
- Ik verdedig mijn keuzes met inhoudelijke argumenten
- Ik verwijs na mijn presentatie door naar meer informatie of contactgegevens
- Ik gebruik (ivt) professionele hulpmiddelen zoals een clicker en laserpointer
Hulpmiddelen
Software
Er zijn veel verschillende pakketten beschikbaar. Waarschijnlijk ben je al wel bekend met Powerpoint, Google Slides en/of Keynote. Bekijk de onderstaande lijst om jezelf te verdiepen in iets nieuws.
- Canva – een gratis presentatie app
- Beautiful.ai – presentaties aangekleed door AI
- Prezi – non-lineaire presentaties, gericht op conversatie
- Powtoon – voor video presentaties
- Genially – interactieve presentaties zonder presentator
- Pitch – voor samenwerking bij teampresentaties
- Zoho Show – een simpele presentatie app
Hardware
Wat ook handig is om te hebben zijn de volgende items:
- Display adapters – verbind je laptop aan elke beamer/monitor
- Clicker / pointer – Vrij rondlopen en je presentatie op afstand besturen
- Draagbare Projector – In geval van nood regel je alles zelf